تخمین و بررسی اثرات قدرت بازار و ریسک قیمتی بر حاشیه بازاریابی محصول هندوانه، (مطالعه موردی:شهرستان نورآباد ممسنی)

یکی از مسائلی که همواره در بازاررسانی محصولات کشاورزی در کشورهای کمتر توسعه یافته و از جمله ایران مطرح می باشد، اختلاف قیمت تولیدکننده با قیمتی که مصرف کننده پرداخت می کند می باشد. استان فارس با تولید 850 هزار تن هندوانه پس از کرمان مقام دوم را در کشور دارد، و شهرستان ممسنی مجموعاً با تولید تقربیاً ۴۰۰هزار تن هندوانه رتبه نخست تولید در استان فارس را به خود اختصاص داده است، از این رو شناسایی عوامل و متغیرهایی که بر سطوح اقتصادی این بخش تاثیر می گذارد مهم و حائز اهمیت است. هدف کلی تحقیق حاضر،« تخمین و بررسی اثرات قدرت بازار و ریسک قیمتی بر حاشیه بازاریابی هندوانه در شهرستان ممسنی » می باشد. روش جمع آوری داده های مورد نیاز در این پژوهش به صورت پرسشنامه ای بوده است، جامعه آماری ما کشاورزان شهرستان ممسنی بوده، که تعداد 305 کشاورز به روش نمونه گیری تصادفی ساده مشخص گردید. هزینه نهایی کشت این محصول از طریق تخمین تابع هزینه ترانسلوگ به روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط(sur ) براورد گردید. با استفاده از هزینه نهایی برآورد شده قدرت بازار در سه سطح تولیدکننده، عمده فروشی و خرده فروشی محاسبه گردیدکه مشخص گردید کشاورز با قدرت بازاری 32/0و خرده فروشان با قدرت بازاری 71/0 به ترتیب کمترین و بیشترین تاثیر بر شکل گیری قیمت این محصول را دارند. حاشیه بازاریابی کل، عمده فروشی و خرده فروشی برای هر یک کیلوگرم هندوانه به ترتیب برابر540، 248، 291 تومان بدست امد. بیشترین سهم از قیمت نهایی ازآن کشاورز یا تولید کننده و کمترین سهم برای عمده فروش بدست امد. ریسک قیمتی این محصول از سال 1380-1391با استفاده از مدل های ناهمسانی واریانس شرطی arch/garch محاسبه گردید، بررسی های انجام گرفته نشان داد که ریسک قیمتی در سه سطح مزرعه،عمده فروش و خرده فروش هیچ تاثیر معناداری بر حاشیه بازاریابی این محصول ندارد. همچنین در خصوص ارتباط قدرت بازاری بر حاشیه بازار مشخص شد که اثر قدرت بازاری بر حاشیه بازاریابی منفی و معنی داربوده است ،اما اثر قدرت بازار در سطح عمده فروشی بر حاشیه بازاریابی معنادار نیست و اثر قدرت بازار در سطح خرده فروش بر حاشیه بازاریابی مثبت و معنی دار می باشد. کلمات کلیدی: حاشیه بازاریابی_ قدرت بازاری_ هندوانه_ شهرستان نوراباد ممسنی